Bóng đá Mỹ, đã đến lúc “lên đời”?

Người Mỹ vốn nổi tiếng với lối sống thực tế và khoa học, nhưng trong bóng đá, dường như ta còn nhận ra đâu đó sự kiên nhẫn, sự kiên nhẫn trong cuộc cách mạng bóng đá cùng Klinsmann.

Kỷ nguyên Jurgen Klinsmann làm HLV tuyển Mỹ được bắt đầu vào mùa hè 2011, cái tên Klinsmann không còn xa lạ với giới hâm mộ, ông chính là người vực dậy bóng đá Đức với lối tư duy cách mạng, mang đến cho nước Đức 1 mùa WC 2006 đáng nhớ mở đầu cho chu kỳ thành công mới của đội tuyển Đức. Đến 2014 thì người kế nhiệm Joachim Low đã đưa Đức lên đỉnh vinh quang, khẳng định vị thế số 1 thế giới.

Trở lại với bóng đá Mỹ, ngài chủ tịch Sunil Gulati đã quyết định rút hầu bao trả 1 mức lương chưa từng có,cao gấp 5 lần người tiền nhiệm Bob Bradley cho HLV đội tuyển quốc gia,cùng với đó là tăng mạnh chi ngân sách để thành lập Học viện phát triển bóng đá Quốc Gia. Trong bóng đá chuyên nghiệp, vấn đề tài chính chưa bao giờ bị xem nhẹ, khi mà bóng đá đã là 1 ngành công nghiệp và “Tiền có thể ghi bàn”. Từ trước tới giờ bóng đá Mỹ vẫn làng nhàng, có nhiều lời giải thích nhưng lý do cốt lõi nhất vẫn là vì người Mỹ chưa bao giờ có sự đầu tư xứng đáng cho bóng đá. Lần này họ đã làm.

Klinsmann nhận nhiệm vụ HLV kiêm Giám đốc kỹ thuật Bóng đá Mỹ.

Thành quả bước đầu

Quả thực, LĐBĐ Mỹ và ông Sunil Gulati đã đi đúng hướng. Người Mỹ không phải đợi lâu để có danh hiệu đầu tiên. Năm 2013 họ có được Cup vàng CONCACAF Gold cup một cách thuyết phục.Tiếp đó đội tuyển Mỹ đã đứng đầu bảng xếp hạng vòng loại WC 2014 khu vực CONCACAF với những chiến thắng liên tiếp. Gulati và Liên đoàn được phen nở mày nở mặt.

Klinsmann và các học trò đang gấp rút chuẩn bị cho giải đấu được tổ chức ngay trên sân nhà

Để củng cố sức mạnh trước khi WC2014 khởi tranh, LĐBĐ Mỹ tiếp tục bổ nhiệm Berti Vogts trong vai trò cố vấn cấp cao cho đội tuyển Mỹ. Bộ đôi Klinsmann – Vogts lại có dịp sát cánh cùng nhau. Cả Vogts và Klinsmann đều là những người Đức điển hình, 1 người lỳ lợm, 1 người cá tính, cả 2 đều đã từng thành công trên cương vị HLV đội tuyển Đức, khiến chất Đức càng được thể hiện rõ nét trong đội Mỹ.

Đội mỹ đã chơi tốt tại WC, dù dừng chân tại vòng 2 nhưng họ đã thể hiện bộ tích cực, Mỹ vượt qua bảng tử thần, gồm Đức Bồ Đào Nha, Ghana, trước khi thất bại 1-2 tại vòng  2 trước thế hệ vàng của đội tuyển Bỉ. Nhưng chừng đó cũng đủ để thấy sự chuyển biến trong bóng đá Mỹ. Việc mạnh dạn loại bỏ tiền đạo kỳ cựu Donovan thay vào đó là Julian Green trước thềm WC2014 là 1 thông điệp Klinsmann cho thấy bóng đá Mỹ đang thực sự muốn đặt niềm tin vào thế hệ trẻ. Và chính Green là người đã có cú Volley tuyệt đẹp vào lưới đội tuyển Bỉ.

Đời không như mơ

Sau WC 2014 công cuộc trẻ hóa đội hình được bắt đầu cho WC2018, hầu hết các trận đấu của ĐTQG đều góp mặt những cái tên rất trẻ như: Jordan Morris, Bobby Wood, Gyasi Zardes, DeAndre Yedlin, John Brooks, Ventura Alvarado…. Thậm chí những cầu thủ tuổi đời 17-18 như Emerson Hyndman, Zemalen, Rubio Rubin cũng được góp mặt.

Các cầu thủ trẻ của Klinsmann đã có 2 chiến thắng gây chấn động trước Đức và Hà Lan, nhưng đó là 2 điểm sáng hiếm hoi trong cả bức tranh trầm của bóng đá Mỹ sau đó.  

Con đường gập ghềnh bắt đầu từ Gold cup 2015, với tư cách đội chủ nhà nhưng các cầu thủ trẻ của Mỹ thể hiện 1 bộ mặt bạc nhược thiếu gắn kết và họ đã phải trả giá. Tuyển Mỹ thất bại 1-2 tại bán kết trước Jamaica sau sai lầm của bộ đôi trung vệ trẻ John Brook và Alvaldo Ventula và cuối cùng thất bại tiếp tại trận tranh 3,4 trước Panama. Một giải đấu thảm bại của tuyển Mỹ.

Chuỗi ngày đen tối cho bóng đá mỹ chưa dừng lại, tháng 9/2015 tuyển Mỹ lại bị anh cả CONCACAF Mexico đánh bại vào những phút cuối trận Play off 2017 FIFA Confederations Cup với tỉ số 3-2 trong 1 trận đấu mà Mexico vẫn thể hiện đẳng cấp hơn hẳn đội tuyển Mỹ và chiến thắng là thuyết phục. Điều này như xát thêm nỗi đau vào các cổ động viên Mỹ vì mục đích họ muốn Klinsmann có mặt để xóa tan khoảng cách giữa Mỹ và Mexico.

Ghế nóng của Klinsmann bị lung lay dữ dội. Khắp các mặt báo nước Mỹ người ta bàn tán xôn xao về tương lai của Klinsmann. Đến cả ngôi sao đội tuyển nữ của Mỹ là Abby Wambach cũng lên tiếng yêu cầu tống khứ Klinsmann và “đội bóng toàn cầu”- nhiều cầu thủ nhập tịch của ông.

Chỉ còn 1 người Mỹ đứng về phía Klinsmann, đó là Sunil Gulati, Ông Gulati – 1 giáo sư kinh tế của đại học danh tiếng Colombia, 1 người vô cùng tâm huyết nâng tầm và thay đổi bóng đá Mỹ, chọn Klinsmann nghĩa là ông đã sẵn sàng cho việc “make or break” cho bóng đá Mỹ. Trao đổi với trang thể thao ESPN, ông nói rằng” chúng tôi không đánh giá HLV qua 1 vài trận đấu, tuy nhiên để xua tan chỉ trích Klinsmann cũng cần phải thể hiện bằng kết quả”. Ông Gulati vẫn kiên định,dường như ông đang tin tưởng vào điều gì đó.

Liệu niềm tin này có cơ sở?

Thứ nhất, Klinsmann, ông vốn là 1 ngôi sao lớn và có tên tuổi, và có tầm ảnh hưởng, đặc biệt tại Đức. Với uy tín cá nhân của mình, Klinsmann có thể thuyết phục được nhiều cầu thủ nhập tịch như : John Brooks, Fabian Johnson, Christian Pulisic làm đa dạng hơn văn hóa bóng đá trong đội tuyển Mỹ. Có thể thấy rằng, các cầu thủ Mỹ trước đây đều xuất thân là sinh viên các trường đại học, chứ không phải bóng đá đường phố như các cầu thủ Nam Mỹ hay được đào tạo bài bản từ lò đào tạo như các cầu thủ Châu Âu. Họ thiếu chất”nghệ sỹ” và “cá tính” trong bóng đá. Klinsmann đã mang đến điều này cho bóng đá Mỹ. Điều này cũng đã góp phần làm thay đổi bộ mặt bóng đá Mỹ.

Tài năng trẻ Christian Pulisic trong màu áo ĐT Mỹ

Thứ hai, Klinsmann nhận nhiệm vụ khi đội tuyển Mỹ ở tình trạng”tre già măng chưa kịp mọc”, những Donovan, Steve Cherundolo, Carlos Bocanegra, Clint Dempsey đã quá già trong khi thế hệ kế cận chưa xuất hiện. Còn nhớ, tại đội tuyển Đức trước đây, chính Klinsmann là người đã tạo ra thế hệ trẻ Bastian Schweinsteiger, Lukas Podolski, Toni Kroos ….từ những cầu thủ vô danh. Nhìn rộng ra các đội tuyển lớn trên thế giới, Italia là 1 ví dụ, Fabio Cannavaro, Andrea Pirlo, Luca Toni, Totti từ giã sự nghiệp tạo ra 1 “khoảng trống cực lớn” và bóng đá Italia trên đà xuống dốc không phanh, hay đội tuyển Pháp của thế hệ hậu Zinédine Zidane, Henry, Lilian Thuram. Khi xem đội tuyển Pháp hay Italia thi đấu không ít cổ động viên ngồi buồn cho thế hệ kế cận của 2 đội bóng này, không thể sánh nổi với các bậc đàn anh.

Để thấy rằng, việc xây dựng 1 lực lượng kế cận không phải chuyện đơn giản 1 sớm 1 chiều. Klinsmann đã xây dựng được lứa cầu thủ trẻ, có thể nói là “sáng” hơn rất nhiều các bậc đàn anh của họ tại đội tuyển Mỹ. Cùng với sự xuất hiện của Klinsmann Bóng đá trẻ của Mỹ có sự khởi sắc rõ rệt, nhiều nhân tố triển vọng được trưởng thành từ Học viện Bóng đá Quốc Gia Mỹ, ngày càng nhiều cầu thủ trẻ của Mỹ đã xuất hiện trong các clb Châu Âu và chơi khá tốt. Và đáng nói hơn, tuổi đời họ còn rất trẻ như: Bobby Wood( Union Berlin), DeAndre Yedlin(Sunderland), John Brooks(Hertha Berlin)….Mới đây nhất là việc trung vệ trẻ Matt Miazga ra sân trong đội hình chính thức của đại gia Chelsea nước Anh, đặc biệt là tài năng trẻ Christian Pulisic thường xuyên xuất hiện trong các trận đấu của Dortmund. Đây là những cầu thủ đầy hứa hẹn cho bóng đá Mỹ. Việc 1 cầu thủ Mỹ được thi đấu trong câu lạc bộ lớn tại các giải Châu Âu không còn là điểm sáng hiếm hoi nữa mà đã thường xuyên hơn.

Điểm yếu của “Dự án Klinsmann”?

Klinsmann đã tạo ra 1 luồng gió mát và mới mẻ cho bóng đá Mỹ. Tuy nhiên, trong cách làm bóng đá của Klinsmann bị không ít nhà bình luận chuyên môn đặt câu hỏi. Đặc biệt là việc ông thử nghiệm quá nhiều và xoay vòng liên tục, để cầu thủ chơi vị trí khác so với vị trí quen thuộc của họ tại CLB khiến đội tuyển Mỹ thiếu đi sự ổn định nhất định. Dù vẫn biết sâu xa của việc này là do đội tuyển Mỹ vẫn thiếu hụt tài năng và các cầu thủ trẻ luôn cần thời gian để lớn. Không ít cầu thủ đã có sự phản ứng với ông như Fabian Johnson chơi thường xuyên tại Borussia Moenchengladbach ở vị trí tiền vệ cánh trái nhưng khi về tuyển Mỹ anh thường xuyên bị đá ở vị trí tiền vệ phải, hay như DeAndre Yedlin (Sunderland) chơi khá tốt trong vai trò hậu vệ phải nhưng về tuyển Mỹ Klinsmann đôi khi lại bố trí anh đá ở vị trí tiền vệ phải hay thậm chí là chơi ở vị trí trung tâm. Hoặc trung vệ Geoff Cameron (Stoke City) thì lại bố trí đá hậu vệ phải…..báo chí đã rất nhiều lần lên tiếng phản đối và yêu cầu Klinsmann thay đổi cách làm, đỉnh điểm nhất của việc này là trận thua bẽ bàng 0 -2 trước Guatemala tại vòng loại WC 2018 sau 28 năm được nhiều người ví như trận thất bại thảm hại nhất trong lịch sử bóng đã Mỹ.  Đã có giây phút người Mỹ lo sợ rằng tới WC2022 họ mới có cơ hội dự WC nếu thất bại trước Guatemala trong trận lượt về ngày 29/3/2016. Đó sẽ là ngày sụp đổ của bóng đá Mỹ. Người Đức luôn biết phải làm gì mỗi khi bị dồn đến chân tường, và rất may là Klinsmann đã biết lắng nghe và khắc phục việc sử dụng sai vị trí cầu thủ và đội quân của ông đã đáp trả bằng chiến thắng 4 – 0 trên sân nhà và qua đó gần như chắc chắn vượt qua vòng sơ loại WC 2018.

Kết thúc có hậu cho những chú Sam?

Sau nhiều thăng trầm, có vẻ như đã đến lúc đội tuyển Mỹ tìm được sự ổn định vì hiện giờ đội tuyển Mỹ có 1 lực lượng tương đối có chiều sâu: kết hợp già trẻ, ngôi sao trẻ ngày càng nhiều và đã bắt đầu đến độ chín. Liệu bóng đá Mỹ đã thực sự ổn định và bước lên “tầm cao mới”, có lẽ câu trả lời sẽ có tại Copa America 2016. Chỉ còn hơn 1 tuần nữa thôi, đội tuyển Mỹ sẽ có cơ hội chứng tỏ khả năng của mình. Họ sẽ thắng để khẳng định cuộc cách mạng bóng đá của mình đã thành công. Còn nếu thua, liệu người Mỹ có còn tiếp tục kiên nhẫn?