Hôm 31/1, hội đồng điền kinh Thế giới (WAC) đã quyết định điều chỉnh các quy định hiện tại về giày thi đấu trong bối cảnh nhiều công nghệ mới trong lĩnh vực giày chạy bộ xuất hiện.
Từ trước tới nay, giày chạy bộ dùng trong thi đấu chỉ cần đáp ứng yêu cầu không sử dụng công nghệ lò xo tăng lực đẩy. Tuy nhiên sự phát triển nhanh chóng của công nghệ đã cho ra đời những đôi giày thực sự có thể hỗ trợ người dùng chạy tốt hơn mà không cần đến lò xo.
Sự nổi lên của công nghệ từ Nike
Trong vài năm trở lại đây Nike nổi lên là nhà sản xuất giày chạy nổi bật. Với cặp đôi Nike Vaporfly 4% và Next %, hàng loạt các kỷ lục thế giới về chạy đường dài như Marathon, Half Marathon của cả nam và nữ lần lượt bị phá vỡ.
Ở góc độ người dùng nghiệp dư không phải các VĐV chuyên nghiệp cũng chứng kiến sự gia tăng nhanh chóng về số người phá vỡ được kỷ lục cá nhân.
Gần đây nhất, Nike tiếp tục gây chấn động khi VĐV Eliud Kipchoge hoàn thành cự ly Marathon trong 1 giờ 59 phút 40 giây với sự giúp đỡ tối đa của thời tiết, con người và công nghệ. Trong đó, đôi giày Nike Alphafly trên chân Kipchoge trở thành tâm điểm của sự chú ý.
Hội đồng điền kinh thế giới vào cuộc
Việc các kỷ lục liên tiếp bị phá vỡ và thành tích đặc biệt của Eliud Kipchoge đã khiến thế giới điền kinh chấn động. Rất nhiều VĐV, hãng giày khác đã yêu cầu WAC phải tiến hành điều tra toàn diện về những đôi giày của Nike nhằm đảm bảo tính công bằng và chính trực cho môn thể thao.
Một trong những yếu tố công nghệ then chốt trong những đôi giày của Nike là đĩa đệm Carbon được nhắc đến khá nhiều. Trước sức ép từ dư luận, WAC đã mở cuộc điều tra.
Sau 3 tháng, các nhóm điều tra độc lập của WAC kết luận các công nghệ mới thực sự có thể đem đến lợi thế cho VĐV, tuy nhiên nó không đủ lớn để tạo ra sự khác biệt quá lớn gây ảnh hưởng đến sự công bằng và trung thực trong thi đấu. Nhờ đó, Nike Vaporfly 4% và Next % sẽ không bị cấm sử dụng trong các cuộc thi đấu.
Một số quy định nổi bật của WAC
Mặc dù không cấm những siêu giày của Nike nhưng WAC vẫn nhân dịp này để đưa ra những quy định cụ thể hơn áp dụng cho giày chạy bộ. Động thái này nhằm đi trước tránh những tiến bộ khoa học có thể đi quá xa. Điều này cũng giống như liên đoàn xe đạp thế giới UCI đưa các quy định nghiêm ngặt về xe đạp thi đấu.
Theo đó, từ ngày 30/4/2020, tất cả những đôi giày chạy bộ sẽ phải đưa ra thị trường ít nhất 4 tháng rồi mới được dùng trong thi đấu chuyên nghiệp. Việc dùng các nguyên mẫu (prototype) sẽ không được chấp nhận.
Dưới góc độ kỹ thuật, các đôi giày chạy cũng phải đáp ứng các thông số tiêu chuẩn như sau:
- Phần đế không được dày hơn 40 mm;
- Bên trong giày chỉ được phép có một tấm đệm cứng kéo dài một hoặc toàn bộ chiều dài của đế. Việc xếp chồng các tấm đệm cứng hoặc đặt chúng ở vị trí song song là không được chấp nhận. Trên thực tế, việc đặt các tấm đệm cứng xen kẽ là các lớp đệm được cho là có thể tạo ra các lò xo.
- Với giày đinh thi đấu trên đường piste được phép dùng một tấm đệm thứ 2 nhưng tấm đệm này chỉ nhằm để giữ các đinh với đế giày. Đế giày cũng không được dày hơn 30 mm;
Ông Sebastian Coe, Chủ tịch WAC, cho biết:
"Việc của chúng tôi không phải là điều chỉnh toàn bộ thị trường giày thể thao, nhưng chúng tôi có trách nhiệm phải đảm bảo tính chính trực trong thi đấu ở cấp độ cao nhất thông qua việc đảm bảo những đôi giày mà các vận động viên mang thi đấu không tạo ra bất cứ sự hỗ trợ hay lợi thế thiếu công bằng nào.
Khi chúng ta bước vào năm Olympic, chúng tôi sẽ không loại bỏ những đôi giày đã được dùng rộng rãi trong một thời gian khá dài, nhưng chúng tôi có thể vạch ra giới hạn bằng cách cấm sử dụng những mẫu giày đi xa hơn những gì đang có trên thị trường khi chúng tôi điều tra kỹ hơn.
Tôi tin rằng những quy định mới này sẽ tạo nên sự cân bằng hợp lý khi mang lại sự ổn định cho vận động viên và các hãng giày để chuẩn bị cho Olympic Tokyo 2020, đồng thời dập tắt những lo ngại về công nghệ giày. Nếu có thêm bằng chứng cho thấy chúng tôi cần phải thắt chặt hơn các quy định này, chúng tôi có quyền làm điều đó để bảo vệ môn thể thao của mình".
Nam Quỳnh
