Ngọc Thanh
AFC đang xúc tiến kế hoạch ra mắt AFC Nations League nhằm thay thế các trận giao hữu kém chất lượng, mở ra thêm sân chơi quốc tế ổn định và giàu tính cạnh tranh cho các đội tuyển, trong đó có Việt Nam.
Liên đoàn Bóng đá châu Á (AFC) mới đây đã xác nhận đang triển khai kế hoạch tổ chức AFC Nations League, một giải đấu cấp đội tuyển quốc gia nam theo mô hình tương tự Nations League tại châu Âu. Đây được xem là bước đi chiến lược nhằm cải tổ cách thức thi đấu quốc tế ở châu Á, trong bối cảnh các trận giao hữu truyền thống ngày càng bộc lộ nhiều hạn chế về chuyên môn, chi phí và sức hút.
Theo đánh giá nội bộ của AFC, việc tận dụng các đợt FIFA Days đang trở nên khó khăn hơn bao giờ hết. Nhiều đội tuyển gặp tình trạng thiếu đối thủ phù hợp, phải di chuyển xa với chi phí lớn, trong khi chất lượng các trận giao hữu không đủ cao để phục vụ mục tiêu nâng tầm chuyên môn.
Chính vì vậy, AFC Nations League được xây dựng như một hệ thống thi đấu có cấu trúc rõ ràng, giúp các đội tuyển được thi đấu thường xuyên, đúng trình độ và có động lực cạnh tranh cụ thể.
Điểm cốt lõi của AFC Nations League nằm ở cơ chế phân hạng. Với 47 liên đoàn thành viên có trình độ chênh lệch lớn, việc chia các đội tuyển vào những hạng đấu khác nhau sẽ giúp tạo ra các cặp đấu cân bằng hơn. Thay vì những trận giao hữu mang tính thử nghiệm, các đội tuyển sẽ bước vào các trận đấu có ý nghĩa xếp hạng, lên hạng hoặc trụ hạng, qua đó gia tăng giá trị thể thao lẫn sức hấp dẫn với người hâm mộ.
Mô hình này không phải điều mới mẻ với bóng đá thế giới. Tại châu Âu, UEFA Nations League ra đời từ năm 2018 đã thay thế phần lớn lịch giao hữu, giúp các đội tuyển duy trì nhịp thi đấu ổn định và tạo ra thêm danh hiệu chính thức. Tại khu vực Bắc và Trung Mỹ, CONCACAF Nations League cũng mang lại hiệu quả rõ rệt khi các đội tuyển nhỏ được thi đấu nhiều hơn, trong khi các đội mạnh vẫn có sân chơi cạnh tranh đúng tầm.
Với Việt Nam, AFC Nations League mở ra một cơ hội đáng chú ý. Bên cạnh vòng loại World Cup, Asian Cup và ASEAN Cup, đội tuyển Việt Nam có thể có thêm một kênh thi đấu quốc tế chất lượng trong các đợt FIFA Days. Nếu áp dụng mô hình phân hạng, tuyển Việt Nam nhiều khả năng sẽ được xếp vào nhóm các đội trung bình khá của châu Á, qua đó thường xuyên chạm trán những đối thủ ngang tầm, thay vì rơi vào tình trạng gặp đội quá mạnh hoặc quá yếu.
Theo thứ hạng FIFA gần nhất, tuyển Việt Nam đang đứng trong top 20 châu Á, vị trí đủ để góp mặt ở các hạng đấu trung bình hoặc cao của AFC Nations League nếu giải đấu được triển khai. Điều này không chỉ giúp duy trì nhịp thi đấu ổn định mà còn hỗ trợ cải thiện thứ hạng FIFA, tạo điều kiện cho cầu thủ trẻ tích lũy kinh nghiệm quốc tế trong môi trường cạnh tranh thực sự.
Hiện tại, AFC chưa công bố chi tiết về thể thức, số hạng đấu, thời điểm tổ chức cũng như mối liên hệ giữa AFC Nations League với các giải đấu khác. Tuy nhiên, với định hướng đã được xác lập và những thành công từ các khu vực khác, AFC Nations League nhiều khả năng sẽ sớm trở thành một phần quen thuộc trong lịch thi đấu của bóng đá châu Á, đồng thời mở ra thêm cánh cửa phát triển cho tuyển Việt Nam trong những năm tới.
Ngọc Thanh
