Quốc Bình
Toyota có thể là một trong những nhà sản xuất ô tô truyền thống phát triển xe điện chậm nhất, nhưng lại có thể là nhà sản xuất đầu tiên từ bỏ hoàn toàn xe chỉ chạy bằng xăng.
Nội dung chính
Gần ba thập kỷ sau khi ra mắt Prius - mẫu xe hybrid xăng-điện tiên phong trong thế giới ô tô, Toyota đang tiến hành chuyển đổi hầu hết, và có thể là toàn bộ, dòng xe Toyota và Lexus sang các mẫu xe chỉ sử dụng công nghệ hybrid, theo lời hai giám đốc điều hành của Toyota chia sẻ với Reuters.
Sự tập trung kiên định của Toyota vào các mẫu xe hybrid thay vì xe điện là một phần của thách thức lớn hơn mà nhà sản xuất ô tô đang đối mặt, đi ngược lại với quan điểm của ngành và các quy định cho rằng tất cả xe sẽ là xe điện trong tương lai gần.
Chủ tịch Toyota, Akio Toyoda, đã tuyên bố vào tháng 1 rằng ông tin thị phần toàn cầu của xe điện sẽ chỉ đạt tối đa 30%. Thay vào đó, nhà sản xuất ô tô Nhật Bản này đang thúc đẩy chiến lược "đa lộ trình" bao gồm xe điện, hybrid, xe chạy pin nhiên liệu hydro, nhiên liệu xanh và có thể là các công nghệ khác chưa xuất hiện.
"Trong tương lai, chúng tôi dự định đánh giá từng dòng xe để xem liệu việc chuyển sang hybrid hoàn toàn có hợp lý không," David Christ, trưởng bộ phận bán hàng và tiếp thị của Toyota tại Bắc Mỹ, nói với Reuters.
Nhà sản xuất ô tô này đã ngừng cung cấp phiên bản chỉ chạy xăng của mẫu Camry - chiếc sedan bán chạy nhất nước Mỹ, cho phiên bản 2025, trong khi các mẫu xe Land Cruiser và Sienna minivan cũng đã chuyển sang hybrid. Nhiều mẫu xe chỉ sử dụng hệ truyền động hybrid cũng có khả năng sẽ là plug-in hybrid với pin lớn hơn, theo hai nguồn tin từ chối nêu tên.
Nỗ lực của Toyota để chuyển đổi toàn bộ hoặc gần như toàn bộ dòng xe Bắc Mỹ sang các mẫu xe hybrid chưa từng được báo cáo trước đó.
Ứng phó quy định mới về phát thải
Chiến lược hybrid của Toyota nhằm củng cố vị thế thống trị của mình đã tìm thấy sự phục hồi mới khi nhu cầu về xe điện giảm, một phần do giá cao và rắc rối trong việc sạc pin.
Các mẫu hybrid của Toyota không cần sạc và chuyển đổi liền mạch giữa xăng và điện, hoặc sử dụng cả hai cùng lúc, tùy thuộc vào điều kiện lái xe. Trong khi đó, các xe plug-in hybrid của hãng có thể được sạc di chuyển khoảng 64 km bằng năng lượng pin, giống như xe điện, trước khi động cơ xăng cần hoạt động.
Loại bỏ hai mẫu xe điện và một xe chạy pin nhiên liệu đang được bán ở Bắc Mỹ, hiện tại nhà sản xuất ô tô có 31 mẫu xe Toyota và Lexus khác. Tám trong số đó đã chuyển sang hybrid hoàn toàn và tám mẫu khác vẫn có phiên bản chỉ sử dụng xăng.
Chiến lược hybrid cũng sẽ mang lại cho Toyota những lợi thế độc đáo trong việc tuân thủ các quy định về hạn chế phát thải carbon ngày càng khắt khe ở Hoa Kỳ, các giám đốc điều hành và chuyên gia trong ngành cho biết.
Khi Hoa Kỳ giảm các quy định về mức ô nhiễm vào tháng 3, doanh số bán xe hybrid của Toyota có thể giúp nhà sản xuất ô tô này tiết kiệm hàng tỷ đô la trong các khoản phạt và chi phí liên quan, đồng thời “mua” thêm thời gian để Toyota phát triển các mẫu xe điện hoặc các loại xe không phát thải khác.
Tiêu chuẩn phát thải mới sẽ có hiệu lực từ năm mẫu 2027 và kéo dài đến năm 2032.
Christ cho biết Toyota chưa đặt ra thời hạn để sản xuất toàn bộ dòng xe hybrid, và rằng một số mẫu xe, chẳng hạn như xe bán tải và xe giá rẻ, có thể mất nhiều thời gian hơn do có sự nhạy cảm về giá đối với các phiên bản cấp thấp.
Ngoài hybrid, Toyota cũng nhắm đến việc chuyển đổi khoảng 30% đội xe toàn cầu của mình sang xe điện vào năm 2030 bằng cách tập trung vào một số mẫu xe thuần điện phát triển từ các phương tiện bán chạy nhất hiện tại.
Toyota đã công bố kế hoạch đầu tư 35 tỷ đô la vào các loại pin mới và nền tảng xe điện vào năm 2030.
Vào tháng 5, nhà sản xuất ô tô này đã trưng bày một mẫu động cơ đốt trong cỡ nhỏ có thể một ngày nào đó sẽ chạy bằng nhiên liệu sinh học hoặc xăng tổng hợp với lượng carbon thấp và có thể kết hợp với hệ truyền động hybrid.
Nhưng điểm chính của việc thu nhỏ kích thước động cơ, theo một trong hai nguồn tin quen thuộc với kế hoạch sản phẩm của Toyota, là để phát triển xe hybrid theo một cách khác. Thay vì bắt đầu với một chiếc xe xăng và thêm pin, Toyota dự định bắt đầu với nền tảng xe điện mới của mình và thêm động cơ nhỏ để tạo ra một lựa chọn hybrid hiệu quả hơn.
Mẫu hybrid đầu tiên dựa trên nền tảng và động cơ mới có thể là một mẫu Corolla plug-in hybrid, dự kiến sẽ ra mắt tại Trung Quốc vào năm 2026 và Hoa Kỳ vào năm 2027.
Điểm bùng phát
Sự bùng nổ trong công nghệ hybrid của Toyota bắt nguồn từ nhiều thập kỷ đầu tư vào việc giảm chi phí, tăng cường hiệu suất và hiệu quả của hệ thống truyền động xăng-điện.
Đối với hầu hết các mẫu xe của Toyota, quyết định chỉ sử dụng công nghệ hybrid đang trở thành một lựa chọn hiển nhiên cho nhà sản xuất ô tô và khách hàng của họ vì công nghệ hybrid truyền thống hiện tại thường chỉ tăng thêm chưa đến 2.000 đô la vào giá bán lẻ của một chiếc xe.
Ngoài ra, trong khi các mẫu hybrid ban đầu không được đánh giá cao về hiệu suất, các mẫu xe hiện nay thường có sức mạnh lớn hơn so với các biến thể chạy xăng.
Những tiến bộ này đã loại bỏ hai mối quan ngại lớn nhất của người tiêu dùng trong nhiều năm, khiến hybrid chủ yếu là một thị trường ngách, chỉ chiếm dưới 3% tổng doanh số bán xe tại Hoa Kỳ vào năm 2019. Hiện tại, chúng đã chiếm 11,3% và đang tăng nhanh chóng, theo Cox Automotive.
Toyota đã chứng kiến sự tăng trưởng mạnh mẽ hơn nhiều nhờ sự thống trị của mình trong lĩnh vực hybrid, đưa nhà sản xuất ô tô này đến điểm bùng phát, đẩy các giám đốc điều hành của mình phải cân nhắc dòng xe hybrid hoàn toàn. Hybrid chỉ chiếm 9% doanh số bán hàng của Toyota vào năm 2018 nhưng đã tăng lên 37% tính đến tháng 6 năm nay.
Sự bùng nổ doanh số hybrid là một yếu tố chính thúc đẩy lợi nhuận và giá cổ phiếu của Toyota lên mức cao kỷ lục trong năm 2024.
Christ cho biết Toyota dự kiến doanh số bán xe hybrid sẽ tiếp tục tăng tốc. "Năm tới," ông nói, "xe hybrid chắc chắn sẽ vượt quá 50% tổng doanh số của Toyota."
Doanh số bán ô tô hybrid của Toyota tại Hoa Kỳ đến ngày 30 tháng 6 đã tăng 66% so với năm ngoái, lên 438.845 chiếc, so với doanh số bán xe điện chỉ đạt 15.107 chiếc.
Công ty Cox Automotive có trụ sở tại Atlanta ước tính nhu cầu tăng trưởng của xe điện sẽ vẫn ở mức khiêm tốn trong vài năm tới.
"Sự tăng trưởng của xe điện sẽ tiếp tục, nhưng nó sẽ không đạt được tốc độ lớn như chúng ta đã thấy trong vài năm qua," nhà phân tích cấp cao của Cox, Stephanie Valdez Streaty, cho biết.
"Các xe hybrid xăng-điện thông thường và plug-in hybrid sẽ tiếp tục lấn át doanh số bán xe điện trong thời gian này vì chúng quen thuộc hơn, và không gây lo ngại về phạm vi hoạt động."
Ô tô hybrid đang giúp Toyota “câu giờ”?
Kế hoạch của Toyota trong việc cung cấp thêm các mẫu plug-in hybrid hướng tới tận dụng các quy định về phát thải của Hoa Kỳ, mang lại cho chúng ưu thế lớn trong việc giảm ô nhiễm.Điều này hiện có thể xảy ra vì Toyota đang mở một nhà máy sản xuất pin ở Bắc Carolina, mà đến năm 2030 sẽ có 14 dây chuyền sản xuất.
Xe plug-in hybrid cho đến nay đã bán ở mức thấp hơn nhiều so với hybrid truyền thống vì chi phí cao hơn đáng kể. Các mẫu plug-in hybrid hiện tại của Toyota có xu hướng đắt hơn từ 5.000 đến 6.000 đô la so với các mẫu xe xăng tương đương.
Doanh số bán xe hybrid sản xuất hàng loạt sẽ mang lại cho Toyota thời gian quý báu để phát triển xe điện và các công nghệ khác, theo Katsuhiko Hirose, một trong những nhà quản lý của Toyota đã lãnh đạo kế hoạch toàn cầu của hãng từ năm 2001 đến khi nghỉ hưu vào năm 2019.
Hirose, hiện là giáo sư thỉnh giảng tại Đại học Kyushu của Nhật Bản và là cố vấn năng lượng, ước tính rằng các quy định của Hoa Kỳ sẽ yêu cầu Toyota gần như phải chuyển hoàn toàn sang hybrid vào khoảng năm 2030 - với tỷ lệ xe hybrid plug-in tăng lên - để tránh các khoản phạt hoặc chi phí khác liên quan đến quy định.
"Xe hybrid sẽ giúp họ có thêm thời gian và mang lại cho Toyota sự linh hoạt về tốc độ và số lượng xe điện mà thương hiệu sẽ phải triển khai," Hirose nói. "Họ sẽ không cảm thấy bị ép buộc phải sản xuất xe điện."
Quốc Bình
