Trang
Ô tô điện ngày càng phổ biến tại Việt Nam nhờ vận hành êm ái và chi phí thấp. Tuy nhiên, nhiều thói quen sử dụng thiếu hiểu biết đang khiến xe nhanh xuống cấp, pin giảm hiệu suất.
Nội dung chính
Trong những năm gần đây, ô tô điện đang dần trở thành lựa chọn quen thuộc của người dùng Việt Nam. Không chỉ các gia đình trẻ, nhiều đơn vị kinh doanh vận tải và taxi công nghệ cũng mạnh dạn chuyển sang xe điện nhờ chi phí vận hành thấp, khả năng tăng tốc mượt và trải nghiệm lái êm ái hơn so với xe xăng, dầu truyền thống.
Tuy nhiên, so với nhiều quốc gia trên thế giới, ô tô điện vẫn là phương tiện khá mới tại Việt Nam. Phần lớn người dùng hiện nay là những người lần đầu tiếp cận công nghệ này. Sự khác biệt lớn giữa xe điện và xe động cơ đốt trong, từ cách nạp năng lượng, vận hành cho đến bảo dưỡng, khiến không ít người giữ lại những thói quen cũ vốn không còn phù hợp.
Chính những thói quen tưởng chừng vô hại này lại âm thầm làm giảm hiệu suất pin, rút ngắn quãng đường di chuyển và khiến xe nhanh xuống cấp hơn.
Sạc pin theo cảm tính, "tiện đâu cắm đó"
Một trong những sai lầm phổ biến nhất của người dùng ô tô điện là sạc pin không đúng cách. Khác với việc đổ xăng chỉ mất vài phút, xe điện đòi hỏi người sử dụng phải có kế hoạch nạp năng lượng hợp lý. Tuy nhiên, nhiều người lại áp dụng thói quen sạc pin của điện thoại cho ô tô, theo kiểu "sạc đầy rồi dùng đến cạn".
Không ít trường hợp chỉ đưa xe đi sạc khi pin đã xuống mức rất thấp hoặc có cảnh báo gần hết pin. Khi sạc, người dùng lại cố sạc đầy pin lên 100%, thậm chí cắm sạc ở bất kỳ ổ điện nào thuận tiện mà không quan tâm đến tiêu chuẩn an toàn. Theo thời gian, cách sử dụng này ảnh hưởng trực tiếp đến tuổi thọ pin lithium-ion.
Các chuyên gia kỹ thuật cho biết pin xe điện hoạt động ổn định và bền bỉ nhất trong dải dung lượng khoảng 20% - 80%. Việc thường xuyên sạc đầy và xả cạn khiến pin nhanh chai, giảm khả năng tích trữ năng lượng, từ đó làm quãng đường di chuyển sau mỗi lần sạc bị rút ngắn. Khi pin xuống cấp, chi phí thay thế là rất lớn, trở thành gánh nặng đáng kể sau vài năm sử dụng.
Lạm dụng khả năng tăng tốc nhanh
Một đặc trưng của ô tô điện là mô-men xoắn đạt cực đại ngay từ khi khởi hành, mang lại cảm giác tăng tốc nhanh và mạnh. Điều này khiến nhiều người, đặc biệt là những tài xế mới hoặc người vừa chuyển từ xe xăng sang xe điện, dễ bị cuốn theo cảm giác hưng phấn mỗi lần đạp ga.
Thực tế, giai đoạn đầu hành trình là lúc xe điện tiêu thụ nhiều năng lượng nhất. Việc thường xuyên đạp ga mạnh, tăng tốc đột ngột khiến pin bị hao nhanh hơn đáng kể. Không chỉ vậy, thói quen này còn làm hệ thống truyền động, lốp xe và các khớp treo phải chịu tải lớn hơn mức cần thiết.
Theo kinh nghiệm của các kỹ thuật viên sửa chữa, những xe điện thường xuyên bị "thốc ga" có mức tiêu thụ năng lượng cao hơn khoảng 15% - 20% so với xe được vận hành nhẹ nhàng.Về lâu dài, các chi tiết cơ khí cũng nhanh xuống cấp, kéo theo chi phí sửa chữa và bảo dưỡng tăng lên.
Dùng điều hòa và thiết bị điện không kiểm soát
Chi phí sạc điện thường thấp hơn đáng kể so với đổ xăng, chưa kể một số hãng còn áp dụng chính sách sạc miễn phí trong thời gian đầu. Điều này khiến nhiều người sử dụng ô tô điện có tâm lý "thoải mái", bật điều hòa liên tục ở mức thấp, cắm sạc nhiều thiết bị hoặc để các hệ thống điện hoạt động không cần thiết.
Dù không gây hỏng hóc ngay lập tức, thói quen này làm pin tiêu hao nhanh hơn và rút ngắn phạm vi hoạt động của xe. Trong điều kiện thời tiết nóng, hệ thống điều hòa là một trong những bộ phận tiêu thụ điện nhiều nhất. Nếu không sử dụng hợp lý, người lái sẽ thường xuyên phải sạc hơn, từ đó gián tiếp làm giảm tuổi thọ pin.
Quên cập nhật phần mềm và bảo dưỡng định kỳ
Không giống xe động cơ đốt trong, ô tô điện phụ thuộc rất nhiều vào hệ thống phần mềm điều khiển. Phần mềm không chỉ kiểm soát vận hành mà còn quản lý pin, tối ưu mức tiêu thụ năng lượng và đảm bảo an toàn. Tuy nhiên, nhiều người dùng lại bỏ qua việc cập nhật phần mềm định kỳ.
Việc không cập nhật các phiên bản mới có thể khiến xe hoạt động kém hiệu quả, tiêu hao điện năng nhiều hơn hoặc phát sinh những lỗi không mong muốn. Trong khi đó, các bản cập nhật thường được nhà sản xuất thiết kế để cải thiện khả năng vận hành và kéo dài tuổi thọ pin.
Bên cạnh đó, quan niệm "xe điện ít hỏng nên không cần bảo dưỡng" cũng khá phổ biến. Dù không phải thay dầu động cơ, ô tô điện vẫn cần được kiểm tra định kỳ các hạng mục quan trọng như phanh, lốp, hệ thống treo, pin và các bộ phận điện - điện tử. Việc bỏ qua bảo dưỡng khiến những lỗi nhỏ không được phát hiện sớm, đến khi hư hỏng nặng thì chi phí khắc phục thường cao hơn rất nhiều.
Ô tô điện mang lại nhiều lợi ích rõ rệt về chi phí vận hành và môi trường, nhưng để những lợi ích này được phát huy lâu dài, người dùng cần thay đổi cách sử dụng. Sạc pin đúng khuyến cáo, tránh "sạc đầy xả cạn", lái xe nhẹ nhàng, sử dụng hợp lý các thiết bị điện và tuân thủ lịch bảo dưỡng là những yếu tố then chốt giúp xe vận hành ổn định.
Trang
