Ở thời điểm hiện tại, không ít hãng xe lớn đang đứng trước nguy cơ bị đánh bật khỏi thị trường Trung Quốc do sự lên ngôi mạnh mẽ của các thương hiệu ô tô nội địa.
Nội dung chính
Sau một thời làm mưa làm gió, nhiều hãng xe lớn "bó tay" tại Trung Quốc
Trong những năm gần đây, Trung Quốc đã vượt qua Mỹ để trở thành thị trường ô tô lớn nhất thế giới. Kết thúc năm 2023, đã có tới 26 triệu xe bán ra tại Trung Quốc và dự kiến con số này se còn tăng cao trong tương lai.
Tuy nhiên, thị trường khổng lồ này đang trở nên ngày càng khó khăn cho các thương hiệu ô tô quốc tế. Sau hơn một thập kỷ chiếm lĩnh thị trường Trung Quốc một cách thoải mái, các hãng xe quốc tế hiện đang đối diện với nguy cơ bị các thương hiệu nội địa vượt mặt.
Thị phần của xe sản xuất tại Trung Quốc đã tăng từ 40% vào năm 2015 lên đến 57% vào năm 2023, và thị phần mà các hãng xe quốc tế đã mất dường như là không thể phục hồi.
Sự chuyển mình nhanh chóng của thị trường ô tô Trung Quốc sang lĩnh vực xe điện đã đưa các dòng xe nội địa giá rẻ những chất lượng không hề thấp lên một tầm cao mới.
Ngược lại, các thương hiệu quốc tế giờ đây đang phải gắng sức để theo kịp. Một số thương hiệu lớn đã phải đưa ra quyết định khó khăn là rút khỏi thị trường này.
Đơn cử, Stellantis - tập đoàn đa châu lục sáp nhập từ FCA (Mỹ) và PSA (châu Âu) - đã quyết định bán tài sản và rút các thương hiệu con Citroen và Peugeot khỏi Trung Quốc vào năm 2023.
Chỉ một năm trước đó, thương hiệu Jeep của họ cũng đã phải rút lui. Một thương hiệu ô tô quốc tế khác là Renault cũng đã rời Trung Quốc từ năm 2020.
Các tập đoàn và thương hiệu xe lớn còn lại tại Trung Quốc cũng đang gặp khó khăn. GM, tập đoàn quốc tế có thị phần lớn thứ 2 tại Trung Quốc, đang phải chứng kiến thị phần của mình giảm từ 14% xuống còn 7% từ năm 2017 đến nay.
Thời kỳ thu lợi nhuận tỷ đô từ Trung Quốc của GM đã kết thúc. Giờ đây, CEO Mary Barra cho biết rằng họ có thể phải đối mặt với việc chấp nhận lỗ và rút lui.
Tình hình của Ford, ông lớn còn lại của ngành ô tô Mỹ tại Trung Quốc, còn khó khăn hơn nhiều. Theo Bloomberg, nhà máy của hãng tại Trung Quốc hiện chỉ hoạt động dưới 20% công suất do nhu cầu thấp.
Stellantis, GM và Ford đã mắc phải sai lầm khi tự tin rằng họ luôn có lợi thế so với các thương hiệu nội địa và người tiêu dùng Trung Quốc sẽ luôn ưu tiên chọn xe ngoại.
Họ không lường trước được rằng tốc độ chuyển đổi sang xe điện của thị trường tỷ dân này sẽ nhanh đến mức khiến họ bị đẩy ra khỏi cuộc chơi mà không kịp trở tay.
Các hãng xe Nhật Bản cũng đang gặp phải thách thức tương tự tại Trung Quốc. Vào đầu tháng 4 này, Makoto Uchida - CEO của Nissan - đã bày tỏ rằng sự phát triển mạnh mẽ của các thương hiệu ô tô Trung Quốc đã hoàn toàn thay đổi cục diện của thị trường.
Sự cạnh tranh về giá cực kỳ gay gắt đã khiến giá xe giảm sâu hơn so với dự báo của Nissan, sớm hơn tới 2 năm.
Cũng theo vị CEO này, việc thu lợi nhuận trong tình hình hiện tại là một "thách thức cực lớn". Thị phần của Nissan tại Trung Quốc đã giảm từ 4% xuống còn 3% trong vòng 6 năm qua. Các nhà máy của họ ở Trung Quốc hiện cũng chỉ đang hoạt động với công suất dưới 50%.
Volkswagen và Hyundai cũng gặp phải tình trạng tương tự như GM và Nissan khi các nhà máy của họ cũng hoạt động dưới nửa công suất.
Volkswagen vốn từng là thương hiệu dẫn đầu về doanh số ở Trung Quốc, nhưng nay đã bị BYD vượt qua vào năm 2023 và khó có khả năng giành lại vị thế đó, thậm chí còn có nguy cơ tụt sâu hơn nữa.
Lợi nhuận của Volkswagen tại Trung Quốc trong năm 2023 là 2,6 tỷ euro. Dự kiến, tới năm 2024, con số này chỉ còn từ 1,5 - 2 tỷ euro. Các thương hiệu quốc tế đang đau đầu không biết phải làm thế nào để cạnh tranh về giá với BYD khi hãng đã giảm giá một loạt sản phẩm từ 5 - 20% trong thời gian gần đây.
Một số hãng xe quốc tế vẫn còn chỗ đứng tại Trung Quốc
Trong phân khúc xe phổ thông tại Trung Quốc, Toyota và Tesla đang đi ngược lại xu hướng chung. Thị phần của Toyota đã tăng từ 4% lên 6%, chủ yếu nhờ vào các mẫu xe sử dụng động cơ đốt trong truyền thống. Tesla cũng đã đạt được 3% thị phần tại Trung Quốc, bằng với Nissan.
Ở phân khúc xe hạng sang, các thương hiệu nổi tiếng như BMW, Mercedes-Benz và Audi vẫn giữ vững vị thế và không cần phải lo ngại về sự cạnh tranh từ các thương hiệu nội địa. Điều này là bởi Trung Quốc chưa có thương hiệu xe hạng sang nào nổi bật với sản lượng lớn.
Hongqi là cái tên duy nhất có khả năng cạnh tranh trong phân khúc này, nhưng sản lượng hàng năm của hãng chỉ khoảng trên 200.000 xe, bằng một phần ba so với khả năng sản xuất của BMW, Audi hay Mercedes.
Quỳnh Trang
