Phan Bùi Quốc Anh
Nội dung 100m nam luôn được xem là đường đua danh giá nhất của điền kinh SEA Games. Suốt hơn sáu thập kỷ, đấu trường này đã ghi dấu những cái tên nổi bật của khu vực.
Tuy nhiên, một cột mốc mang tính biểu tượng vẫn đang đứng ngoài tầm với: chưa có vận động viên Đông Nam Á nào chạy dưới 10 giây tại SEA Games.
Trong khi đó, chuẩn mực của thế giới đã vượt xa giới hạn này từ nhiều năm trước. Usain Bolt đang nắm giữ kỷ lục thế giới và Olympic với các mốc 9.58 giây và 9.63 giây. Ở châu Á, Su Bingtian đã đưa chuẩn khu vực xuống mức 9.83 giây. Khoảng cách giữa các chuẩn mực ấy và thành tích 10.17 giây của SEA Games do Suryo Agung lập năm 2009 cho thấy sự chênh lệch còn rất lớn.
Trước thềm SEA Games 33, diễn ra tại sân Supachalasai ở Bangkok từ ngày 11-12, các chuyên gia đã chỉ ra hàng loạt nguyên nhân khiến khu vực chưa thể sản sinh ra một chân chạy dưới 10 giây. Theo cựu tuyển thủ Singapore U K Shyam, không thể xem Đông Nam Á là một tập thể đồng nhất vì mỗi nước có cơ chế quản lý thể thao, trình độ huấn luyện và nền tảng văn hóa khác nhau. Một số quốc gia từng có thời điểm sở hữu môi trường phù hợp để tạo ra vận động viên tiệm cận đẳng cấp thế giới, nhưng điều này không đại diện cho toàn khu vực.
Shyam nhấn mạnh rằng để đạt đến thành tích mang tầm thế giới, cần sự tổng hòa của nhiều yếu tố: điều hành liên đoàn, kiến thức chuyên môn của đội ngũ HLV, cũng như văn hóa xã hội có thực sự khuyến khích con đường thể thao chuyên nghiệp hay không. Ông cũng đề cập yếu tố di truyền, khẳng định rằng tài năng kiệt xuất không phải năm nào cũng xuất hiện, và để họ vươn tầm thế giới cần chính sách phát triển dài hạn.
Huyền thoại chạy nước rút Singapore C Kunalan, nhà vô địch 100m SEA Games 1969, chia sẻ rằng gene là nền móng, nhưng huấn luyện cá nhân hóa mới là chìa khóa. Mỗi vận động viên có cấu trúc, phản ứng cơ thể và ngưỡng tải khác nhau, vì vậy quá trình xây dựng giáo án tối ưu cần thời gian và kinh nghiệm của HLV.
Ở góc nhìn khác, cựu VĐV Malaysia Nazmizan Muhammad cho rằng sinh học có thể là điểm xuất phát, nhưng hạ tầng thể thao mới quyết định khả năng bứt phá. Các vận động viên Đông Nam Á thường kém hơn về sức mạnh bộc phát so với nhóm vận động viên đến từ Tây Phi hay Caribe, khiến việc chinh phục mốc 10 giây khó hơn nhưng không phải không thể. Điều kiện để tiếp cận nhóm thành tích này bao gồm hệ thống huấn luyện tinh nhuệ, khoa học thể thao chuyên sâu, dinh dưỡng đúng chuẩn và đặc biệt là được thi đấu thường xuyên với đối thủ mạnh.
Nazmizan cho rằng điều then chốt nhất để phá mốc 10 giây là nâng cao chất lượng cạnh tranh. Khi khu vực chỉ có vài vận động viên đạt mốc 10.30 giây, trần thành tích sẽ khó nâng cao.Tại Jamaica, Mỹ hay Nigeria, mức 10.10 giây chỉ là tiêu chuẩn cơ bản, trong khi ở Đông Nam Á, 10.30 giây vẫn được xem là đẳng cấp. Tâm lý này vô tình giới hạn chính sự phát triển của khu vực.
Cập nhật: 03h10 ngày 12/12
Lịch thi đấu SEA Games 33 hôm nay 12/12: Cải thiện số HCV
Bóng đá Việt Nam đại thắng, AFC gửi thông điệp đặc biệt
Phan Bùi Quốc Anh
