Cách làm bóng đá trẻ tại Việt Nam vẫn cần một số thay đổi để mang đến sự hiệu quả cao nhất.
Trong nhiều năm gần đây, bóng đá trẻ Việt Nam vẫn đạt được nhiều thành tựu đáng nể khi 2 lần vô địch SEA Games liên tiếp vào năm 2019 và 2022, vô địch U23 Đông Nam Á 2022. Ở các giải đấu châu lục, đội trẻ của Việt Nam thi đấu rất sòng phẳng với các đội tuyển mạnh khác.
Không thể phủ nhận rằng hệ thống đào tạo trẻ trên cả nước hiện nay đã có sự nâng cấp và tiến bộ rõ rệt, nhiều lò đào tạo nổi tiếng như HAGL, SLNA, Hà Nội, PVF đã liên tục cung cấp cho các CLB và ĐTQG những tài năng, những viên ngọc thô rất quý giá.
Tuy nhiên, sự nổi lên của nhiều trung tâm uy tín chất lượng cao cũng cần sự góp sức của cách làm hợp lý cho bóng đá trẻ của VFF và VPF, vẫn còn đó một vài ‘hạt sạn’ nhất định không thể khiến bóng đá trẻ Việt Nam phát triển tối đa nhất.
Thực tế cho thấy rằng, Việt Nam không thiếu những tài năng, thậm chí là rất giỏi. Các lứa trẻ của chúng ta từng nhiều lần đánh bại được Australia, Iran, Nhật Bản,.. nhưng vài năm sau trình độ đã trở nên khác biệt. Nhiều cầu thủ trẻ của đất nước bạn đã đạt đến trình độ World Cup, đi thi đấu tại Châu Âu, còn cầu thủ của Việt Nam đôi khi lại phải ngụp lặn ở giải quốc nội, hãn hữu lắm mới có cơ hội ra sân.
Vấn đề được đặt ra ở đây là các cầu thủ trẻ ở Việt Nam ít có không gian để phát triển bản thân vì không có nhiều kinh nghiệm thi đấu. Trước SEA Games 32, chỉ có Phan Tuấn Tài, Lương Duy Cương là đã được tin dùng như một trụ cột, xuất phát chính trong nhiều trận, Vua phá lưới SEA Games Văn Tùng thậm chí chưa được ra sân một phút nào cho CLB Hà Nội. Đến khi có một kỳ đại hội thành công thì tiền đạo này mới được thi đấu nhiều hơn từ băng ghế dự bị.
Đến U23 Đông Nam Á đang diễn ra cũng vậy, chỉ đếm trên đầu ngón tay những người thường xuyên được thi đấu. Các cầu thủ chơi với sự non nớt và có phần tâm lý nhất định.
Thực tế cho thấy rằng đa số các cầu thủ trẻ ở Việt Nam, nếu đá tốt, thì sẽ có cơ hội được thi đấu ở các giải trẻ trong nước hoặc quốc tế. Tuy vậy, các giải chỉ diễn ra trong 2-3 tuần rồi cầu thủ lại có quãng thời gian dài không được ra sân. Việc không được thi đấu thường xuyên sẽ khó có cơ hội được phát triển và tiến bộ.
Tuy nhiên đây cũng là điều dễ hiểu bởi các đội bóng cũng không thể quá mạo hiểm tin dùng nhiều cầu thủ trẻ. NHM và Ban lãnh đạo luôn đòi hỏi về thành tích, trong khi cầu thủ trẻ thường sẽ có phong độ thất thường, không ổn định. HAGL nhiều năm về trước đã tin dùng tuyệt đối những cầu thủ trẻ như Công Phượng, Xuân Trường, Tuấn Anh…dù rất tài năng nhưng thành tích của đội bóng phố Núi lại chỉ ở mức trung bình.
Do đó, điều cần làm ở đây là phải làm sao hài hòa về lợi ích của đội bóng cũng như thời gian ra sân của các cầu thủ trẻ.
Để làm được điều này, đầu tiên chính các đội bóng cũng phải thay đổi chính sách của mình. Quy chế chỉ cho phép ràng buộc cầu thủ trẻ bằng hợp đồng đào tạo đến tuổi 21, nhưng nhiều câu lạc bộ vẫn tìm cách để kéo dài thêm nhiều năm nữa khiến nhiều cầu thủ bị “trói chân”. Vì thế, các CLB cũng nên cởi bỏ dần chính sách này, cho các cầu thủ trẻ đi mượn ở các CLB khác ở giải hạng Nhất, hạng Nhì để họ có cơ hội thi đấu nhiều hơn.
Sau đó, đến cấp thượng tầng VFF cũng cần phải vào cuộc. VFF cần đưa ra quy chế hợp lý, mỗi đội trên sân phải có bao nhiêu cầu thủ U22, sử dụng bao nhiêu phút. Quy định về số phút, số cầu thủ thi đấu cần phải hợp lý để các CLB thực hiện hiệu quả, không mang tính “chống đối”.
Chúng ta cũng có thể học tập cách làm của những giải đấu lớn trên thế giới như Premier League, La Liga,.. là có một giải trẻ song song. Điều đó sẽ giúp các cầu thủ trẻ được thi đấu thường xuyên ở giải này và thể hiện được khả năng. Và nếu có phong độ tốt thì có cơ hội thử sức ở đội chính.
Việc thay đổi tập trung vào các cầu thủ trẻ là rất cần thiết đối với bóng đá Việt Nam ngay lúc này. Nếu hoàn thiện cơ chế tốt, chúng ta vừa có thể xây dựng được một giải đấu vô địch quốc gia phát triển bền vững, vừa tạo ra cơ hội để lứa trẻ thi đấu chững chạc, tiến bộ hơn. Lứa trẻ có tốt, giấc mơ World Cup của bóng đá Việt Nam mới khả thi.
Hoàng Tùng
