Trang
Phụ huynh nên lưu ý chọn đúng thiết bị an toàn trên ô tô theo đúng độ tuổi và vóc dáng của trẻ, tránh nhầm lẫn giữa nôi, ghế trẻ em và ghế nâng khiến khả năng bảo vệ giảm.
Nội dung chính
Quy định mới giúp thay đổi thói quen sử dụng thiết bị an toàn
Trong nhiều năm qua, việc trang bị thiết bị bảo vệ trẻ em khi đi ô tô gần như chưa được xem trọng tại Việt Nam. Nhiều phụ huynh có thói quen để con ngồi chung ghế với người lớn, ngồi trên đùi tài xế hoặc nằm dựa vào ghế, coi đó là "cách chăm sóc an toàn". Tâm lý chủ quan này xuất phát từ hai nguyên nhân chính: thiếu hiểu biết về nguy cơ tai nạn, và khoảng trống pháp lý trong quy định bắt buộc sử dụng thiết bị an toàn cho trẻ em.
Tuy nhiên, từ ngày 1/1/2026, quy định mới sẽ thay đổi căn bản cách người dùng ô tô nghĩ về vấn đề này. Theo đó, người điều khiển phương tiện bị phạt từ 800.000 đến 1.000.000 đồng nếu chở trẻ em dưới 10 tuổi và có chiều cao dưới 1,35m ngồi cùng hàng ghế với lái xe (trừ các xe chỉ có một hàng ghế), hoặc không sử dụng thiết bị an toàn phù hợp cho trẻ. Quy định này áp dụng cho cả trường hợp xe gia đình lẫn xe dịch vụ, nhằm đảm bảo an toàn cho trẻ mọi lúc, mọi nơi.
Mặc dù gây tranh luận trong cộng đồng, quy định mới đã trở thành một "lời nhắc" quan trọng. Nó giúp phụ huynh nhận ra rằng việc ôm trẻ trong lòng, đặt trẻ ngồi cạnh trên ghế trước hay cho trẻ sử dụng dây đai người lớn không phải là giải pháp an toàn. Trong va chạm hoặc phanh gấp, lực quán tính tấn công trẻ nhỏ mạnh gấp nhiều lần trọng lượng cơ thể. Một người lớn ôm trẻ trong lòng, dù dùng hết sức, cũng không thể giữ trẻ ở khoảng cách an toàn khi xảy ra va chạm tốc độ cao.
Theo Cục CSGT, trẻ em dưới 1,35 m không phù hợp với dây an toàn tiêu chuẩn trên ô tô. Dây đai chỉ ngang cổ hoặc đầu trẻ, dẫn đến nguy cơ tổn thương nặng khi tai nạn xảy ra. Cũng vì vậy, mặc dù người lái đã "cài dây bảo vệ", việc để trẻ dùng chung lại vô tình tạo rủi ro mới.
Ngay sau khi thông tin về mức xử phạt được công bố, thị trường thiết bị an toàn cho trẻ em trên xe lập tức sôi động. Nhiều gia đình bắt đầu tìm mua ghế, đệm, dây đai chuyên dụng với hy vọng "kịp trang bị trước khi bị phạt\". Nhưng vấn đề không chỉ là tránh phạt, mà là xác lập thói quen bảo vệ con trẻ đúng chuẩn.
Lựa chọn đúng thiết bị theo độ tuổi và vóc dáng của trẻ
Một hiểu lầm phổ biến là thiết bị an toàn cho trẻ chỉ đơn thuần là "ghế trẻ em". Thực tế, theo Ủy ban An toàn giao thông quốc gia, thiết bị bảo vệ trẻ em bao gồm nhiều loại, phụ thuộc vào độ tuổi, cân nặng và chiều cao.
- Nôi trẻ sơ sinh (infant carrier): Dành cho trẻ dưới 2 tuổi. Thiết kế ôm trọn cơ thể, bảo vệ cột sống và cổ mềm của bé. Loại này lắp ngược chiều di chuyển nhằm giảm lực tác động khi va chạm.
- Ghế trẻ em nhỏ (child seat): Phù hợp cho trẻ từ 2 - 6 tuổi.Ghế được đặt theo chiều xe, có dây đai riêng và thêm lớp đệm chống sốc.
- Ghế nâng hoặc đệm nâng (booster): Dành cho trẻ từ 6 - 10 tuổi. Booster nâng chiều cao trẻ để dây đai an toàn của xe nằm đúng tại vai và hông, tránh chèn vào cổ.
- Dây đai an toàn dành riêng cho trẻ: Giải pháp tạm thời, giúp chỉnh lại điểm tiếp xúc dây của xe. Tuy nhiên dây này không thay thế cho booster ở trẻ chiều cao thấp.
Điểm mấu chốt là không có một thiết bị phù hợp với mọi giai đoạn phát triển. Chọn sai loại không chỉ khiến trẻ khó chịu, mà còn biến thiết bị thành "khung trang trí" không mang lại bảo vệ thực sự. Các chuyên gia khuyến cáo phụ huynh nên kiểm tra kỹ thông số: độ tuổi khuyến nghị, cân nặng tối đa, chiều cao phù hợp và khả năng tương thích với mẫu xe.
Cách lắp đặt đúng kỹ thuật
Ghế an toàn cho trẻ em không phải sản phẩm "cắm là chạy". Hiệu quả bảo vệ phụ thuộc lớn vào cách lắp đặt. Nhiều phụ huynh dù mua ghế chất lượng vẫn lắp sai, dẫn đến giảm hiệu quả hoặc thậm chí làm tăng nguy cơ tổn thương.
Hiện nay, nhiều mẫu xe trang bị hệ thống Isofix - tiêu chuẩn gắn ghế trẻ em phổ biến trên thế giới. Isofix có hai móc cứng gắn vào sàn hoặc khung ghế và một dây buộc trên (top-tether) hạn chế lật ghế khi va chạm. Khi ghế được lắp đúng, khóa Isofix phát ra tiếng "click", đèn tín hiệu chuyển từ đỏ sang xanh.
Với ghế không dùng Isofix, dây an toàn ba điểm của xe được sử dụng để cố định. Khi lắp đúng, dây đai phải nằm đúng rãnh hướng dẫn, siết đủ lực, ghế chỉ dao động tối đa 2,5 cm sang hai bên. Việc biến tấu, rút ngắn dây, nối thêm đai phụ hoặc "xoay ghế theo cảm giác" là hành vi nguy hiểm.
Một số người dùng vì xe không có Isofix nên cột ghế trẻ bằng dây thừng, xích, dây ràng hành lý. Đây là sai lầm nghiêm trọng, vì khi va chạm tốc độ cao, toàn bộ lực sẽ dồn lên điểm buộc tạm bợ, gây bung hoặc cắt vào ghế trẻ. Tệ hơn, ghế có thể biến thành vật thể bay trong cabin, gây chấn thương cho bé và người ngồi cạnh.
Vị trí lắp đặt: hàng ghế sau là ưu tiên số một
Các nhà sản xuất ô tô và tổ chức an toàn giao thông thế giới đều đồng thuận: hàng ghế sau là nơi an toàn nhất cho trẻ nhỏ. Nếu xe hỗ trợ Isofix ở vị trí giữa hàng ghế sau, đó là vị trí tối ưu vì khoảng cách đều hai bên và giảm tác động phụ từ cửa xe.
Trái lại, hàng ghế trước là khu vực nguy hiểm đối với trẻ. Túi khí hành khách có thể trở thành nguyên nhân gây chấn thương nghiêm trọng với trẻ em. Trong va chạm, túi khí bung với tốc độ lên đến 300 km/giờ, tác động trực diện vào đầu hoặc cổ bé.
Trang
