Mai Thị Huyền Trâm
Ba thập kỷ trôi qua, Quả bóng vàng Việt Nam vẫn là giấc mơ dang dở với các cầu thủ Việt kiều, khi đỉnh cao duy nhất mới chỉ dừng ở Quả bóng Đồng của Đặng Văn Lâm năm 2023.
Suốt ba thập kỷ hình thành và phát triển của giải thưởng Quả bóng vàng Việt Nam, bóng đá nước nhà vẫn chưa ghi nhận bất kỳ cầu thủ Việt kiều nào chạm tay tới danh hiệu cao quý nhất. Thành tích cao nhất cho đến thời điểm hiện tại chỉ dừng lại ở Quả bóng Đồng mà thủ môn Đặng Văn Lâm giành được vào năm 2023, một cột mốc đáng nhớ nhưng vẫn để lại nhiều tiếc nuối.
Từ đầu những năm 2000, bóng đá Việt Nam bắt đầu chứng kiến làn sóng cầu thủ gốc Việt trở về thi đấu trong nước, với hy vọng khẳng định năng lực và đóng góp cho quê hương. Tuy nhiên, dù số lượng Việt kiều ngày càng tăng, những gương mặt thực sự tạo được dấu ấn lớn lại không nhiều. Phần lớn trong số đó gặp khó khăn trong việc duy trì phong độ ổn định hoặc chưa đạt đến tầm ảnh hưởng đủ lớn để cạnh tranh các danh hiệu cá nhân hàng năm.
Những cái tên như Lee Nguyễn, Mạc Hồng Quân, Nguyễn Filip, Đặng Văn Lâm, Cao Pendant Quang Vinh hay Viktor Lê từng được kỳ vọng sẽ tạo bước ngoặt cho cầu thủ Việt kiều tại các giải thưởng trong nước. Lee Nguyễn từng gây tiếng vang lớn khi trở lại V.League năm 2009, song thời điểm ấy anh chưa có quốc tịch Việt Nam, khiến cơ hội cạnh tranh Quả bóng vàng không trọn vẹn. Đây cũng là một trong những trường hợp đặc biệt trong lịch sử bầu chọn.
Mạc Hồng Quân cũng từng có giai đoạn thi đấu nổi bật trong màu áo U23 và Olympic Việt Nam, đặc biệt tại ASIAD 2014 và SEA Games 2015. Tuy vậy, ở cấp độ CLB và ĐTQG, anh khó có thể vượt qua những ngôi sao nội đang ở đỉnh cao phong độ như Phạm Thành Lương hay Anh Đức trong cùng giai đoạn. Điều đó khiến cuộc đua Quả bóng vàng trở nên khắc nghiệt hơn với các cầu thủ gốc Việt.
Năm 2018, Đặng Văn Lâm lập kỷ lục giữ sạch lưới tại AFF Cup và góp công lớn giúp ĐT Việt Nam lên ngôi vô địch. Dù vậy, năm thi đấu chói sáng của Nguyễn Quang Hải trên mọi đấu trường đã khiến thủ môn Việt kiều này không thể vươn tới danh hiệu cao nhất. Phải đến năm 2023, Văn Lâm mới trở thành cầu thủ Việt kiều đầu tiên bước lên bục vinh danh với Quả bóng Đồng.
Nhìn về tương lai, cơ hội cho cầu thủ Việt kiều vẫn còn rộng mở. Những gì Nguyễn Filip hay Cao Pendant Quang Vinh thể hiện trong thời gian gần đây cho thấy tiềm năng cạnh tranh ngày càng rõ nét.Trong bối cảnh bóng đá Việt Nam bước vào giai đoạn sôi động với nhiều giải đấu khu vực và châu lục, câu hỏi “bao giờ cầu thủ Việt kiều giành Quả bóng vàng Việt Nam?” vẫn bỏ ngỏ, nhưng hy vọng đã trở nên thực tế hơn bao giờ hết.
Mai Thị Huyền Trâm
